Interwencje

W obronie polskich producentów chmielu

W trakcie ostatniego posiedzenia Sejmu RP, które odbyło się w dniach 23-25 maja br., poseł Sławomir Zawiślak brał aktywny udział w pracach sejmowej Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Poseł został wybrany spośród członków w/w komisji do pracy w zespole, którego zadaniem było przygotowanie dezyderatu w sprawie sytuacji na rynku chmielarskim.

Jednym z postulatów zgłoszonych przez posła do treści dezyderatu jest wniosek o regularne przedstawianie polskiej opinii publicznej informacji o wielkości importu surowca chmielowego przez poszczególne koncerny piwowarskie, z jednoczesnym wykazaniem przez w/w koncerny procentowego udziału surowca polskiego wykorzystanego do prowadzonej produkcji.

W projekcie tym poseł widzi szansę na wspieranie przez polskich konsumentów rodzimej produkcji chmielu w drodze nabywania produktów tych producentów, którzy zużywają chmiel pochodzący z krajowych plantacji.

W/w dezyderat podnoszący problemy plantatorów tytoniu został przyjęty przez komisję i skierowany do Prezesa Rady Ministrów- w załączeniu.

Ponadto, poseł w odpowiedzi na wniosek przedstawicieli samorządowców oraz producentów chmielu, m.in. z terenu powiatu krasnostawskiego, dnia 23 maja 2012r. skierował do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi Pana Marka Sawickiego interpelację poselską w sprawie sytuacji na rynku chmielu-w załączeniu.

Poseł oczekuje, że reakcja rządu na w/w dezyderat będzie zdecydowanie skuteczniejsza od decyzji podjętych, również na wniosek w/w komisji, w 2011r. Ma nadzieję, że w/w działania zmobilizują rząd, w tym Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi do podjęcia czynności i decyzji, które skutkować będą zdecydowaną poprawą opłacalności produkcji chmielu w naszym kraju, w tym także województwa lubelskiego, gdzie zlokalizowane jest około 90% jego całkowitej produkcji.

Dezyderat nr 8

Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi

w sprawie sytuacji na rynku chmielarskim

do Prezesa Rady Ministrów

uchwalony na posiedzeniu w dniu 24 maja 2012 r.

Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi na posiedzeniu w dniu 24 maja 2012 r. wysłuchała informacji Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi na temat aktualnej sytuacji na rynku chmielu. Obecni na posiedzeniu przedstawiciele organizacji producentów chmielu wskazali na trudną sytuację tej branży i konieczność podjęcia działań w celu jej poprawy i ustabilizowania.

Po przeprowadzonej dyskusji członkowie Komisji zwrócili uwagę na konieczność podjęcia przez Rząd działań mających na celu:

• ustabilizowanie rynku chmielarskiego w kraju i poprawę opłacalności produkcji, wypracowanie spójnego systemu wieloletnich umów kontraktacyjnych, które będą honorowane przez zainteresowane strony,

• przeprowadzenie rozmów z przedstawicielami browarów z udziałem plantatorów chmielu oraz przetwórców surowca,

• kreowanie polityki, która doprowadzi do oparcia produkcji piwa w Polsce
  w znacznej części na surowcach krajowych,

• regularne przedstawianie polskiej opinii publicznej, na podstawie danych pozyskanych przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, informacji o wielkości importu surowca chmielowego przez poszczególne koncerny piwowarskie,
  z jednoczesnym wykazaniem procentowego udziału surowca polskiego
  w produkcji danych koncernów,

• rozważenie możliwości wprowadzenia ochrony prawnej oznaczenia geograficznego „Polski Chmiel”, na wzór rozwiązań wypracowanych w innych krajach Unii Europejskiej, jako elementu zachęcającego producentów piwa
  do wykorzystania w produkcji chmielu pochodzącego od polskich producentów,

• wsparcie działań mających na celu konsolidację sektorów: chmielarskiego i piwowarskiego w Polsce,

• przygotowanie informacji dotyczącej struktury asortymentowej surowca chmielowego w celu dostosowania upraw do potrzeby działających w Polsce browarów,

• podjęcie przez Rząd działań zgodnie z art.13 Rozporządzenia Rady (WE)
  nr 1952/2005 z dnia 23 listopada 2005 r. w sprawie wspólnej organizacji rynków chmielu,

• przeprowadzenie kontroli browarów pod kątem przestrzegania przepisów dotyczących certyfikacji chmielu na podstawie art. 5 w/w rozporządzenia.

Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi zauważając trudną sytuację producentów chmielu wnosi o wprowadzenie w życie wniosków zawartych w dezyderacie.

                                                                                                                     Przewodniczący Komisji

                                                                                                                     /-/ Krzysztof Jurgiel

Sławomir Zawiślak                                                                                                         Warszawa, 23.05.2012 r.

Poseł na Sejm RP

Klub Parlamentarny PiS

                                                                               Szanowny Pan

                                                                               Marek Sawicki

    Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi

Interpelacja poselska

                                                                         w sprawie sytuacji na rynku chmielu

Do mojego Biura Poselskiego coraz liczniej napływają zgłoszenia od producentów chmielu także z terenu województwa lubelskiego, którzy podnoszą kwestię dramatycznej sytuacji na tym rynku produkcji rolnej oraz proszą o podjęcie działań na rzecz poprawy opłacalności i zabezpieczenia zbytu produkowanego przez w/w surowca.

Moi interesanci wskazują, iż region, w którym zamieszkują jest typowo rolniczy, a jednym z podstawowych źródłem utrzymania jego mieszkańców jest właśnie produkcja rolna. Ci z rolników, którzy podjęli się uprawy chmielu poczynili przez lata duże inwestycje. Nabyli specjalistyczny sprzęt i maszyny, często wcześniej zaciągając kredyty, których w chwili obecnej- z uwagi na załamanie się cen i braku możliwości sprzedaży chmielu- niejednokrotnie nie są w stanie spłacać. Sytuacja ta z kolei powoduje ubożenie rodzin rolników produkujących chmiel, nie daje możliwości inwestowania w gopodarstwo a przyszłości może uniemożliwić egzystencję ich rodzinom.

Rolnicy podkreślają, iż obecna dramatyczna sytuacja na rynku chmielu w Polsce jest wynikiem braku dbałości o interesy polskiego plantatora, który jest czwartym producentem chmielu w Europie. Sami rolnicy angażując swój kapitał w gospodarstwa, jednocząc się zgodnie w grupy producenckie, tolerując niskie ceny swojego, doskonalej jakości produktu mimo to przegrywają z surowcem sprowadzanym z zagranicy. Ceny polskiego chmielu od kilku lat w umowach kontraktacji wynoszą ok. 14 zł/ kg w sytuacji gdzie minimalny koszt wyprodukowania 1 kg szyszki chmielowej oblicza się na 18 zł-22 zł. Podkreślić przy tym należy, że poza kontraktacją jest bardzo znaczny odsetek produkcji i tu punkty skupu -wykorzystując brak możliwości zbytu -proponują znacznie niższą cenę 2-6 zł za kilogram szyszek.

Polscy producenci chmielu czują się eleminowani doświadczając na sobie nieuczciwej konkurencji ze strony firm zagranicznych działających w branży chmielarskiej i piwowarskiej. Ich trudna sytuacja w wielkim stopniu jest efektem przeprowadzonej w przeszłości prywatyzacji browarów, które w większości przejął kapitał zagraniczny. I to właśnie on decyduje o źródle pochodzenia surowca kupowanego do produkcji piwa, którego Polacy piją coraz więcej. Niestety jest ono wytwarzane głównie z surowca importowanego -mimo znacznie wyższych cen skupu- niemal w całości z Niemiec. Postępująca likwidacja polskich plantacji może grozić bezpowrotną utratą produkcji tego surowca w naszym kraju a za to zapewne zapłacą w przyszłości konsumenci piwa wytwarzanego z surowca pozyskanego od dyktującego ceny, zagranicznego producenta-monopolisty. Zapłaci także państwo polskie nazbyt łatwo tolerujące likwidację w kraju kolejnych miejsc pracy oraz pozyskiwanych z tego tytułu wpływów finansowych np. w formie podatków .

Plantatorzy zauważają, że z tego powodu upadają także inwestycje np. firma Chmiel Polski S.A., która kilka lat temu wybudowała nowoczesny zakład przetwórstwa także w gminie Fajsławice. W/w podnoszą, iż firma ta była wiodącym podmiotem na rynku zajmującym się przerobem chmielu. Do 2008 r polscy plantatorzy, dzięki produkcji 3.446 ton polskiego chmielu byli w stanie zabezpieczyć potrzeby naszego przemysłu. W chwili obecnej Chmiel Polski S.A jest w stanie upadłości z uwagi na fakt, iż główny odbiorca półproduktu, a zarazem udziałowiec zakładu przestał nabywać chmiel od polskich producentów także z regionu lubelskiego, podobnie jak i inni odbiorcy. Wg moich interesantów obecnie do produkcji piwa w naszym kraju zużywa się niewiele ponad 20% chmielu pochodzącego z rodzimych upraw, pozostałą część stanowi chmiel pochodzący z importu.

Drastyczne załamanie się polskiego rynku chmielarskiego znajduje również swoje potwierdzenie w informacji MRiRW na temat aktualnej sytuacji na rynku chmielu, przedstawionej w maju b.r sejmowej komisji RiRW. Dane z okresu X 2011r - II 2012r wykazują, że aktualnie daje się zauważyć niebywały wręcz wzrost importu do naszego kraju ( głównie z Niemiec ) granulatów i ekstraktów chmielowych. I tak przywóz granulatów do Polski wzrósł z 72 ton (wartość 828 tys. €) do 4. 431 ton o wartości 17.099 tys. €. Z podobnie niekorzystną sytuacją mamy również do czynienia w przypadku importu ekstraktów chmielu. W porównaniu do roku poprzedniego wzrósł on w roku bieżącym z 97 t do 754 t. Według polskich producentów chmielu taki import w/w półproduktów można porównać do wyprodukowania ponad 9 tysięcy ton surowej szyszki chmielowej. Aktualne, tak duże zakupy za granicą powodują faktyczne zblokowania na lata sensu dla uprawy chmielu w Polsce. Warto zauważyć, że według w/w informacji polskie roczne zbiory chmielu w 2011r określono na 2.426 ton. Jak twierdzą plantatorzy z tej ilości nawet do 70 % surowca sprzedano poza kontraktacją , w cenie do 80 % niższej w stosunku do ceny surowca importowanego. Ponadto w magazynach do tej pory zalega ok. 260 ton niesprzedanego polskiego chmielu.

Nie napawa optymizmem także informacja MRiRW o wynegocjowaniu przez stronę polską z przedstawicielami centrów zaopatrzeniowych koncernów działających w Polsce ( SABMiller- Kompania Piwowarska , Heineken- Grupa Żywiec i Calsberg, mających 85 % udziału w polskim rynku piwa) obietnicy podpisania umów kontraktacyjnych na dostawy w 2012r. tylko 1.500 t produkcji polskiego chmielu. Zauważając wzorową dbałość o rodzimą produkcję polscy plantatorzy podnoszą dla porównania, że np. w Niemczech zakontraktowanej jest około 85 % krajowej produkcji chmielu skupowanego przeciętnie po 4. 392 € za kg.

W w/w materiałach MRiRW potwierdza się także podniesiona wyżej teza o likwidacji plantacji chmielu w Polsce. I tak „[ …] w latach 2004- 2009 produkcja chmielu w naszym kraju rosła, a powierzchnia uprawy utrzymywała się na stabilnym poziomie ok. 2,2 tys. ha. Natomiast w 2010 r., w wyniku zalań plantacji (295 ha w Lubelskiem - głównym rejonie uprawy), podtopień oraz porzucania upraw z powodu niskiego popytu na chmiel, odnotowano 14% spadek powierzchni uprawy do blisko 1,9 tys. ha. Spadek ten postępował i na koniec 2010 r. powierzchnia uprawy chmielu wynosiła tylko 1,4 tys. ha”.

Ostatni problem, jaki chcę podnieść, dotyczy planowanych rozwiązań i regulacji w sektorze chmielu. W w/w informacji MRiRW na temat aktualnej sytuacji na rynku chmielu możemy przeczytać: „Grupy producentów owoców i warzyw otrzymywały do dnia 5 kwietnia bieżącego roku (2012) wyższe wsparcie niż pozostałe grupy producentów rolnych. Jednakże, na podstawie rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) nr 302/2012 z dnia 4 kwietnia 2012 r. zmieniającego rozporządzenie wykonawcze (UE) nr 543/2011 ustanawiające szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia Rady (WE) nr 1234/2007 w odniesieniu do sektora owoców i warzyw oraz sektora przetworzonych owoców i warzyw (Dz. Urz. UE L 99 z 05.04.2012, str. 21), dla wszystkich grup owoców i warzyw w tzw. nowych państwach członkowskich (UE-12) Komisja Europejska ustanowiła nowy łączny roczny limit wsparcia w wysokości 10 mln € na lata 2012-2013. Przepisy tego rozporządzenia weszły w życie w dniu 5 kwietnia bieżącego roku. […]. W związku z powyższym można przypuszczać, że wsparcie dla grup producentów owoców i warzyw może ulec obniżeniu już w obecnej perspektywie finansowej. […]. Projektowane przepisy oznaczają, że pomoc dla grup producentów owoców i warzyw po roku 2013 będzie znacząco niższa w stosunku do pomocy dla tych grup przed 5 kwietnia 2012 r”

W związku z powyższym mając na uwadze interes narodowy naszego kraju oraz troskę o byt producentów chmielu w naszym kraju, zwracam się do Pana Ministra z uprzejmą prośbą o odpowiedź na następujące pytania:

1. Jakie działania podejmuje kierowany przez Pana resort w celu poprawy sytuacji polskich producentów chmielu, zapewnienia opłacalności ich produkcji oraz skutecznego zapobiegania i przeciwdziałania wyżej wykazanym, niekorzystnym tendencjom panyjącym na rynku chmielu w Polsce?

2. Jakie według resortu są przyczyny, dla których firma Chmiel Polski S.A. w stosunkowo krótkim czasie przestała funkcjonować?

3. Czy w chwili obecnej, o co postulują moi interesanci, istnieje możliwość wynegocjowania z Unią Europejską korzystnych dopłat do produkcji chmielu? Na jakich zasadach producenci chmielu będą otrzymywali dopłaty w perspektywie finansowej 2014-2020? Proszę również o podanie przypuszczalnych kwot wsparcia.

4. Czy MRiRW widzi szansę na wsparcie produkcji chmielu w Polsce ze środków budżetu krajowego?

5. Czy istnieją możliwości ochrony rynku produkcji chmielu w Polsce prze nieuczciwym importem droższych półproduktów chmielowych z zagranicy, kupowanych przez koncerny piwowarskie bez wcześniejszego wykorzystania tańszego polskiego chmielu?

6. Czy istnieje możliwość przedstawiania przez MRiRW polskim konsumentom piwa regularnej informacji o wielkości importu surowca chmielowego przez poszczególne koncerny piwowarskie z jednoczesnym wykazaniem procentowego udziału surowca polskiego w ich produkcji ?